परिचय
अवस्थित केराको रूखबाट केराको रूख बढाउनु इनामदायी र फलदायी प्रयास हुन सक्छ। चाहे तपाईं एक अनुभवी माली वा एक नौसिखिया हुनुहुन्छ, यो व्यापक गाइडले तपाईंलाई चरण-दर-चरण प्रक्रिया मार्फत हिंड्नेछ। यस लेखको अन्त्यमा, तपाइँसँग तपाइँको आफ्नै केराको रूखलाई सफलतापूर्वक प्रचार गर्न र पालनपोषण गर्न आवश्यक सबै ज्ञान हुनेछ।
## केलाको रूख बुझ्दै
### केराको रुख भनेको के हो ?
केराका रूखहरू मूसा जीनससँग सम्बन्धित उष्णकटिबंधीय बोटहरू हुन्। तिनीहरू तिनीहरूका ठूला, रसीला पातहरू र स्वादिष्ट फलहरूको लागि परिचित छन्। लोकप्रिय विश्वासको विपरित, केराका रूखहरू साँचो रूखहरू होइनन् बरु ठूला जडीबुटीहरू हुन्। तिनीहरू न्यानो, आर्द्र मौसममा फस्टाउँछन् र घर भित्र र बाहिर दुवै उब्जाउन सकिन्छ।
### केराको रूख हुर्काउनुका फाइदाहरू
केराको रूख बढ्दा धेरै फाइदाहरू छन्, जसमा:
- **ताजा फल**: कीटनाशक र रसायनरहित घरेलु केराको मजा लिनुहोस्।
- **सौंदर्य अपील**: केलेका रूखहरूले तपाईंको बगैंचा वा भित्री ठाउँमा उष्णकटिबंधीय स्पर्श थप्छन्।
- **वातावरणीय प्रभाव**: आफ्नै फलफूल उब्जाउनाले तपाईंको कार्बन फुटप्रिन्ट घटाउँछ र दिगो जीवनलाई समर्थन गर्दछ।
## केराको रूख बढाउनको लागि चरण-दर-चरण गाइड
### चरण 1: दायाँ केलेको रूख चयन गर्दै
केराको रूखको सही विविधता छनोट गर्नु सफल वृद्धिको लागि महत्त्वपूर्ण छ। केहि लोकप्रिय किस्महरू समावेश छन्:
- **क्याभेन्डिस**: यसको मीठो स्वादको लागि परिचित र सुपरमार्केटहरूमा सामान्य।
- **रातो केला**: एक अद्वितीय रातो छाला र अलिकति ट्यान्जी स्वाद प्रदान गर्दछ।
- **नीलो जाभा**: "आइसक्रीम केरा" भनेर पनि चिनिन्छ, यसमा क्रीमयुक्त बनावट र भेनिला स्वाद छ।
### चरण २: माटो तयार गर्दै
केराका रूखहरू राम्रो निकास हुने, पोषणयुक्त माटोमा फल्छन्। माटो तयार गर्ने तरिका यहाँ छ:
1. **माटो परीक्षण**: आफ्नो माटोको pH स्तर जाँच गर्नुहोस्। केराका रूखहरूले 5.5 र 7.0 बीचको pH मन पराउँछन्।
2. **माटो परिमार्जन गर्नुहोस्**: माटोको उर्वरता सुधार गर्न कम्पोस्ट वा राम्ररी सडेको मल जस्ता जैविक पदार्थहरू थप्नुहोस्।
3. **निकास सुनिश्चित गर्नुहोस्**: पानी जम्मा हुन नदिन माटोमा राम्रो निकास छ भनी सुनिश्चित गर्नुहोस्।
### चरण 3: केराको रूख प्रचार गर्दै
केराको रूख प्रजनन गर्न दुईवटा प्राथमिक तरिकाहरू छन्: चूसने र टिस्यु कल्चर प्रयोग गरेर।
#### Suckers प्रयोग गर्दै
केराको बिरुवाको आधारबाट निस्कने साना टुक्राहरू, जसलाई पप पनि भनिन्छ। suckers प्रयोग गरेर प्रचार गर्न यी चरणहरू पालना गर्नुहोस्:
१. **स्वस्थ चुस्ने व्यक्तिको पहिचान गर्नुहोस्**: कम्तिमा ३ फिट अग्लो र आफ्नै जरा भएको चुस्ने व्यक्तिको खोजी गर्नुहोस्।
2. **सकर अलग गर्नुहोस्**: होसियारीपूर्वक सकरको आधार वरिपरि खन्नुहोस् र धारिलो चक्कु प्रयोग गरेर यसलाई मूल बिरुवाबाट अलग गर्नुहोस्।
3. **सकर रोप्नुहोस्**: जरा माटोले छोपिएको सुनिश्चित गर्दै तयार प्वालमा सकर रोप्नुहोस्।
#### टिस्यु कल्चर प्रयोग गर्दै
टिस्यु कल्चर एउटा अत्याधुनिक विधि हो जसमा नियन्त्रित वातावरणमा टिस्यु नमूनाहरूबाट केराको बिरुवा बढाइन्छ। यो विधि सामान्यतया व्यावसायिक केरा उत्पादनको लागि प्रयोग गरिन्छ।
### चरण 4: केराको रूख रोप्ने
एकचोटि तपाइँसँग तपाइँको चूसने वा टिस्यु-कल्चर बिरुवा छ, यो यसको स्थायी स्थानमा रोप्ने समय हो:
१. **एक घमाइलो ठाउँ छान्नुहोस्**: केराका रूखहरूलाई फस्टाउनको लागि पूर्ण सूर्य चाहिन्छ। दैनिक कम्तिमा ६-८ घन्टा घाम लाग्ने ठाउँ छान्नुहोस्।
२. **डिग ए होल**: रुट बलको दोब्बर साइजको प्वाल खन्नुहोस्।
3. **रुख रोप्नुहोस्**: केराको रूखलाई प्वालमा राख्नुहोस् र माटोले ब्याकफिल गर्नुहोस्, बिरुवाको आधार जमिनसँग समतल छ भनी सुनिश्चित गर्नुहोस्।
### चरण 5: तपाईंको केलाको रूखको हेरचाह गर्दै
केराको रूखको स्वस्थ विकासको लागि उचित हेरचाह आवश्यक छ। यी सुझावहरू पालना गर्नुहोस्:
- **पानी**: माटोलाई निरन्तर ओसिलो तर पानी जमेको नहोस्। हप्तामा एक पटक गहिरो पानी।
- **फर्टिलाइजिङ**: बढ्दो मौसममा हरेक ४-६ हप्तामा सन्तुलित मल प्रयोग गर्नुहोस्।
- **मल्चिङ**: रुखको आधार वरिपरि ओसिलो राख्न र झारलाई दमन गर्न मल्चको तह लगाउनुहोस्।
- **छाँट्ने**: स्वस्थ वृद्धि प्रवर्द्धन गर्न कुनै पनि मरेका वा क्षतिग्रस्त पातहरू हटाउनुहोस्।
### चरण 6: केला फसल
केराको रूखमा फल फलाउन सामान्यतया ९-१२ महिना लाग्छ। तपाईंको केरा फसलको लागि तयार हुँदा कसरी थाहा पाउने यहाँ छ:
1. **रङ जाँच गर्नुहोस्**: केरा हरियोबाट पहेँलो हुँदा फसलको लागि तयार हुन्छ।
२. **फल महसुस गर्नुहोस्**: केरालाई बिस्तारै निचोड्नुहोस्। तिनीहरू दृढ हुनुपर्छ तर कडा होइन।
३. **गुच्छा काट्नुहोस्**: रूखबाट केराको गुच्छा काट्नको लागि धारिलो चक्कु प्रयोग गर्नुहोस्।
## साझा समस्या र समाधान
### कीट र रोगहरू
केराका रूखहरू विभिन्न कीटहरू र रोगहरूको लागि संवेदनशील हुन्छन्, जसमा:
- **केरा वीभिल्स**: यी कीराहरूले बोटमा बोर्छन्
