पाइल्स, जुडाई वा गुदाद्वारा फूल्ने नसहरुको सुजावट हो जुन असहजता, रक्तस्राव र खुजली उत्पन्न गर्न सक्छन्। पाइल्सको इलाजका लागि कई विकल्प उपलब्ध छन्, जसलाई निम्नलिखित रूपहरुमध्ये छन्:
1. जीवनशैली परिवर्तन: केहि जीवनशैली परिवर्तनहरु गर्ने जुन पाइल्सको लक्षणहरु नै हटाउन सहयोग गर्छन्। यसमध्ये उच्च फाइबर भोजन, पानी पिउने, लम्बे समयसम्म बस्नदेखि बच्ने र नियमित रूपमा व्यायाम गर्न समावेश छ।
2. औषधि: अधिकांश औषधिहरु बिना डाक्टरको सल्लाहको उपलब्धि हुन्, जसमध्ये क्रीमहरु, तेलहरु र सपोजिटोरीहरु छन् जुन पाइल्सको खुजली र असहजता नै हटाउँछन्। दुखाइ राहत तथा बालुका सोफ्ट गर्ने औषधिहरु अनुशंसित गरिन्।
3. गैर-सर्जिकल प्रक्रिया: केहि गैर-सर्जिकल प्रक्रियाहरु जस्तै रबर ब्यान्ड लिगेसन, स्क्लेरोथेरेपी र इन्फ्रारेड कोअगुलेसन पाइल्सको इलाजमा प्रयोग गरिन्छन्। यी प्रक्रियाहरुले प्रभावित नसहरुको रक्तस्रावलाई काटेर उनीहरुलाई सुक्खा गराउने तथा अन्तिम रूपमा उनीहरु नै टुट्ने बन्द गर्छन्।
4. सर्जरी: गम्भीर मामलाहरुमा, सर्जरी अवश्यक हुन सक्छ। सर्जरीले पाइल्स हटाउन सक्छ।
नेपालमा, पाइल्सको उचित इलाजको लागि चिकित्सा विशेषज्ञसंग सल्लाह प्राप्त गर्न सम्बन्धित हुनुपर्दछ। व्यक्तिको लक्षणहरु र स्थितिको आधारमा उनीहरुले उपरोक्त उपचार विकल्पहरुमध्ये कुनै पनि एउटा अनुशंसित गर्न सक्छन्।
यो ध्यान दिनुहोस् कि पाइल्सको उचित निदान र उपचारको लागि चिकित्सा विशेषज्ञसंग सल्लाह लिन धेरै महत्वपूर्ण छ। तिनीहरुले तपाईंको व्यक्तिगत आवश्यकताहरु र परिस्थितिहरुको आधारमा सबैभन्दा उपयुक्त उपचार विकल्प सिफारिस गर्न सक्छन्।
5. आयुर्वेदिक उपचार: नेपालमा, केराको उपचार जस्तै जडिबूटी औषधि, आहारको परिवर्तन र क्षार सूत्र जस्ता प्रक्रियाहरु पाइल्सको लागि अनेक मानिसहरुले उपयोग गर्छन्। तर, कुनै पनि वैकल्पिक उपचारहरु प्रयोग गर्नु अघि आयुर्वेदिक विशेषज्ञ र चिकित्सा विशेषज्ञसंग सल्लाह लिनु धेरै जरुरी छ।
6. घरेलू उपचार: केही घरेलू उपचारहरु जस्तै कोल्ड कम्प्रेस लगाउनु, उष्णको तापमा नानी लगाउनु र विच हेज़ेल प्याडहरु वा एलो भेरा जेल प्रयोग गर्नु पाइल्सको लक्षणहरु नै हटाउँछ। तर, याद राख्नु पर्छ कि घरेलू उपचारहरु सबैलाई प्रभावी हुन सक्छन् र चिकित्सा उपचारको स्थानमा विकल्प नहुन सक्छन्।
7. रोकथाम: पाइल्स विकासको रोकथाम गर्ने कदमहरु उठाउनु पनि सहयोगदायक हुन सक्छ। यसमध्ये अच्छा बोवेल हवाला राख्ने, बोवेल चलाउन समय तनाव नलागाउने र स्वस्थ वजन र जीवनशैली बनाए राख्ने समावेश छ।
8. फलो अप केयर: पाइल्सको उपचार पासै पुग्ने पछि, तपाईंले आफ्नो स्वास्थ्य देखि सम्बन्धित व्यवस्था र यो सुनिश्चित गर्न धेरै महत्वपूर्ण छ। तपाईंको चिकित्सा प्रदातासँग नियमित जाँच, जीवनशैली बदल र अन्य रोकथामी उपायहरु सिफारिस गरिने सक्छन् जसले तपाईंलाई पाइल्सलाई सफलतापूर्वक व्यवस्थापन गर्न मद्दत गर्छ।
थप विवरणहरु:
9. खानपान: पाइल्सको लक्षणहरु नै हटाउन पाइल्स रोगीले उच्च फाइबर भोजन गर्नुपर्छ। यसले उनलाई वस्तुहरुलाई धेरै खानु नपर्नुको लागि मद्दत गर्दछ र उनलाई बोवेल चलाउन सोजो बनाउँदछ। उच्च फाइबर भोजनहरुमध्ये खानीहरु जसलाई रोगीले खान सक्छन्: ब्राउन राइस, फ्रूटहरु, सब्जीहरु, ब्रेडहरु, दालहरु र अन्य अनेक खानपान समावेश हुन्छन्।
10. व्यायाम: नियमित रूपमा व्यायाम गर्नु पाइल्सको उपचारमा मद्दतगर्दछ। यसले बोवेल समस्याहरुमाथि तनाव नलागाउँदछ र खूनस्राव रक्तस्रावमा सुधार हुन्छ। यो अन्य फायदाहरु समावेश गर्दछ, जसलाई वजन घटाउन मद्दत गर्दछ, हृदयगत रोगहरु रोक्न मद्दत गर्दछ र स्वस्थ जीवनशैलीको लागि मद्दत गर्दछ।
11. सुविधाहरु: पाइल्सको लक्षणहरुमाथि मद्दत गर्ने कुनै पनि सुविधाहरु जस्तै तापमा नानी लगाउनु, एक नर्म टिस्यु पेपर वा वेट वाइप उपयोग गर्नु, आर्कियोलोजिकल विषयहरुलाई समावेश गर्नु, र बोवेल समस्याहरु रोक्न हुन सक्छन्।
12. सल्लाह: पाइल्स रोगीलाई उच्च फाइबर खाद्य पदार्थहरु खान, पानी पिउन र व्यायाम गर्न सल्लाह गरिन्छ। यसले उनलाई उनको समस्या व्यवस्थापन गर्न मद्दत गर्छ र रोग फिरत आउन सम्भवना कम पार्छ।
याद राख्नुहोस् कि यो जानकारी केवल नेपालमा पाइल्सको उपचारको विषयमा हो र यसले कुनै पनि चिकित्सा सल्लाह वा निदानको स्थानमा अस्थायी विकल्प होइन। यसलाई सर्वसाधारण जानकारीको लागि मात्र लिएको हो।